Stelt Polen deze week een anti-LGBTIQ+ Propaganda Wet voor?

In een nieuwe onderwijshervorming in Polen, die “Lex Czarnek” wordt genoemd, is de Poolse minister van Onderwijs Przemyslaw Czarnek bezig een greep naar de macht van het Poolse onderwijssysteem te orkestreren. De hervorming zal NGO’s onder meer verbieden LGBTIQ+-inclusieve seksuele voorlichting te geven en voorziet in de mogelijkheid om schooldirecteuren te ontslaan die het beleid van de nationale regering niet volgen. Het wetsvoorstel lijkt op de anti-LGBTIQ+-propagandawet van Rusland en Hongarije.

Deze week heeft de commissie onderwijs (Sejm) van het Poolse parlement de wet goedgekeurd. De stemming over het wetsontwerp is gepland op 12 januari, tijdens de plenaire vergadering van de Sejm. Daarna gaat het naar de Senaat. Hoogstwaarschijnlijk zal de Senaat tegenstemmen. Als de Sejm voor het wetsvoorstel stemt en de Senaat tegen, ligt de uiteindelijke beslissing bij de ultraconservatieve president Andzej Duda. Verwacht wordt dat hij voorstander is van deze wetswijziging.

Half november 2021 heeft de Poolse ministerraad het ontwerp van Lex Czarnek goedgekeurd. De wetswijziging geeft veel meer macht aan de schooldirecteur. In Polen is een schooldirecteur een manager die verantwoordelijk is voor verschillende scholen die onder toezicht staan van het Poolse ministerie van Onderwijs. Wanneer Lex Czarnek wordt aangenomen, zal de schooldirecteur een cruciale rol spelen bij de selectie van een kandidaat voor de functie van hoofd van een school.

Daarnaast zal Lex Czarnek de hoofdonderwijzer verplichten om – vóór de aanvang van lessen die door verenigingen of organisaties worden gegeven – gedetailleerde informatie in te winnen over het activiteitenplan op school en de opzet van de lessen en de materialen die tijdens de aangeboden lessen worden gebruikt, en om een positief advies van de schooldirecteur te verkrijgen voor de activiteiten van een dergelijke organisatie op school of instelling. Voor deelname van een leerling aan activiteiten van verenigingen of organisaties is schriftelijke toestemming van een ouder van een minderjarige leerling of toestemming van een meerderjarige leerling vereist.

Terug naar het communisme

Rémy Bonny, van de EU LGBTIQ+ advocacy groep Forbidden Colours: “Het wetsvoorstel is de light-versie van de anti-LGBTIQ+ propagandawet van Rusland en Hongarije. Eerder dit jaar toonde minister Czarnek al belangstelling voor een anti-propagandawet, toen Hongarije die indiende. Vandaag voert hij delen ervan uit. Scholen zullen LGBTIQ+ leerlingen niet meer kunnen helpen.”

Volgens de Vereniging van Poolse Steden is de onderwijshervorming “een aanval op vrije, zelfbesturende, open en moderne scholen”.

Volgens Gazeta Wyborcza, Polen’s grootste onafhankelijke krant: “Wanneer leerlingen weer een “Regenboog Vrijdag” willen organiseren, gaat de directeur daar niet mee akkoord. Hij zal niet toestaan dat een LGBT-organisatie naar de school komt met een lezing over gelijkheid. En ze zullen geen leraar op een cursus over gelijke kansen sturen. Omdat ze hun baan niet willen verliezen.”

Tijdens een verhitte openbare hoorzitting in de Sejm, georganiseerd door de Poolse oppositie, noemden verschillende maatschappelijke organisaties de wet “een terugkeer voor scholen naar de tijden van de Volksrepubliek Polen”.

Het is duidelijk dat LGBTIQ+ tieners het slachtoffer zullen worden van deze wet. Uit opiniepeilingen blijkt dat sinds de aanvallen van de regering op de LGBTIQ+-gemeenschap, het aantal zelfmoordgedachten onder LGBTIQ+-personen de pan uit rijst. Uit onderzoek van 2021 blijkt dat meer dan de helft (55%) van de LGBTIQ+-gemeenschap verklaart dat zij toevallig suïcidale gedachten hebben (tegen 45% in 2017 en 38% in 2012). Men kan ervan uitgaan dat dit aantal nog hoger zal zijn onder LGBTIQ+ tieners.

Forbidden Colours vraagt beleidsmakers in de hele EU om publiekelijk hun steun te betuigen aan LGBTIQ+ tieners in Polen en het wetsvoorstel te veroordelen. Iedereen die het onderwerp aan de orde wil stellen, kan een foto maken met een bord waarop staat “Wolna Szkoła” (Vertaling: “Vrije scholen”) en deze delen op sociale media, met gebruikmaking van de volgende hashtags: #CzarnekOut #WolnaSzkoła #LexCzarnek.